Công thức chung của tư bản, H-T-H’, thể hiện quá trình vận động của tư bản nhằm sinh lời. Trong đó, H là tiền (tiền tệ), T là hàng hóa (bao gồm sức lao động và tư liệu sản xuất), và H’ là tiền với giá trị lớn hơn H ban đầu, thể hiện giá trị thặng dư. Tuy nhiên, ẩn chứa bên trong công thức tưởng chừng đơn giản này là những mâu thuẫn nội tại, chi phối sự vận động và phát triển của chủ nghĩa tư bản.
Một mâu thuẫn cơ bản nằm ở chính mục đích của quá trình H-T-H’. Mục đích của sản xuất tư bản chủ nghĩa không phải là sản xuất ra hàng hóa để đáp ứng nhu cầu của xã hội, mà là để tích lũy tư bản, tối đa hóa lợi nhuận. Điều này dẫn đến tình trạng sản xuất thừa, khủng hoảng kinh tế và sự phân hóa giàu nghèo ngày càng sâu sắc. Hàng hóa được sản xuất ra không phải để phục vụ con người mà để phục vụ cho sự tăng trưởng của tư bản.
Mâu thuẫn trong công thức chung của tư bản dẫn đến sản xuất thừa hàng hóa.
Mâu thuẫn tiếp theo nằm ở mối quan hệ giữa tư bản và lao động. Trong công thức H-T-H’, lao động được xem như một hàng hóa, bị mua bán và khai thác để tạo ra giá trị thặng dư. Điều này dẫn đến sự đối kháng giữa giai cấp tư bản, những người sở hữu tư liệu sản xuất, và giai cấp công nhân, những người chỉ có sức lao động để bán. Mâu thuẫn này thể hiện rõ nét qua cuộc đấu tranh giữa người lao động và chủ sở hữu tư bản về tiền lương, điều kiện làm việc và quyền lợi.
Hình ảnh minh họa mâu thuẫn giữa tư bản và lao động, sự khai thác sức lao động.
Cuối cùng, Mâu Thuẫn Trong Công Thức Chung Của Tư Bản còn thể hiện ở sự cạnh tranh giữa các nhà tư bản. Để tối đa hóa lợi nhuận, các nhà tư bản buộc phải liên tục cải tiến kỹ thuật, nâng cao năng suất lao động và giảm chi phí sản xuất. Sự cạnh tranh khốc liệt này dẫn đến sự tập trung và tập trung hóa tư bản, hình thành các tập đoàn, độc quyền và chi phối thị trường.
Mâu thuẫn cạnh tranh giữa các nhà tư bản dẫn đến sự tập trung hóa tư bản.
Tóm lại, công thức chung của tư bản H-T-H’ không chỉ đơn thuần là một mô hình kinh tế mà còn phản ánh những mâu thuẫn nội tại, chi phối sự vận động và phát triển của chủ nghĩa tư bản. Việc hiểu rõ những mâu thuẫn này là chìa khóa để phân tích và đánh giá đúng đắn bản chất của hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa.
