Hệ số co giãn của cầu theo giá (Ed) là một chỉ số quan trọng trong kinh tế học, giúp đo lường mức độ phản ứng của lượng cầu đối với sự thay đổi của giá. Nói cách khác, nó cho biết lượng cầu sẽ thay đổi bao nhiêu phần trăm khi giá thay đổi 1%. Việc nắm vững cách tính và diễn giải Ed mang lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Giá trị của Ed luôn âm, bởi vì khi giá tăng, lượng cầu thường giảm và ngược lại. Tuy nhiên, ta thường sử dụng giá trị tuyệt đối của Ed để phân tích và so sánh. Độ co giãn của cầu được phân thành các loại dựa trên giá trị tuyệt đối của Ed.
Nếu |Ed| < 1, cầu được coi là co giãn kém. Điều này có nghĩa là sự thay đổi về giá có tác động tương đối nhỏ đến lượng cầu. Ví dụ điển hình là các mặt hàng thiết yếu như gạo, muối. Ngay cả khi giá tăng, người tiêu dùng vẫn phải mua với số lượng gần như không đổi.
Nếu |Ed| = 1, cầu được coi là co giãn đơn vị. Trong trường hợp này, tỷ lệ phần trăm thay đổi của lượng cầu bằng với tỷ lệ phần trăm thay đổi của giá.
Nếu |Ed| > 1, cầu được coi là co giãn nhiều. Lượng cầu thay đổi mạnh mẽ hơn so với sự thay đổi của giá. Các mặt hàng xa xỉ, hàng hóa có nhiều sản phẩm thay thế thường có cầu co giãn nhiều.
Công thức Tính Hệ Số Co Giãn Của Cầu Theo Giá là:
Ed = (% thay đổi lượng cầu) / (% thay đổi giá)
Để tính toán chính xác, ta thường sử dụng công thức điểm:
Ed = [(Q2 – Q1) / (Q2 + Q1)] / [(P2 – P1) / (P2 + P1)]
Trong đó:
- Q1 là lượng cầu ban đầu
- Q2 là lượng cầu mới
- P1 là giá ban đầu
- P2 là giá mới
Ví dụ, nếu giá một sản phẩm tăng từ 10.000 đồng lên 12.000 đồng, và lượng cầu giảm từ 100 đơn vị xuống còn 80 đơn vị, ta có thể tính Ed như sau:
Ed = [(80 – 100) / (80 + 100)] / [(12.000 – 10.000) / (12.000 + 10.000)]
Ed = (-20 / 180) / (2.000 / 22.000)
Ed ≈ -1.22
Ví dụ minh họa về công thức tính hệ số co giãn của cầu theo giá / [(P2 – P1) / (P2 + P1)] is shown with example values plugged in for Q1, Q2, P1, and P2. The calculation steps are clearly shown, leading to the final elasticity value.]
Vì |Ed| > 1, cầu trong trường hợp này được coi là co giãn nhiều. Điều này cho thấy sự thay đổi giá có ảnh hưởng đáng kể đến lượng cầu.
Hiểu rõ về tính hệ số co giãn của cầu theo giá giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định định giá tối ưu, dự đoán doanh thu và tối đa hóa lợi nhuận. Đối với người tiêu dùng, kiến thức này giúp hiểu rõ hơn về thị trường và đưa ra quyết định mua sắm thông minh.
